Zgodnie z przywołanym przepisem rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998 r. nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe te nagrody jubileuszowe, które według zasad określających warunki ich przyznawania przysługują pracownikowi nie częściej niż co 5 lat.
Z przepisu tego wynika zatem, że od wypłacanych pracownikom nagród jubileuszowych pracodawca nie odprowadza do ZUS składek na ubezpieczenia społeczne, pod warunkiem, że z obowiązujących w danym zakładzie pracy przepisów o wynagradzaniu wynikają warunki ich przyznawania i wypłaty nie częściej niż co 5 lat.
Ponadto nie podlegają oskładkowaniu również nagrody jubileuszowe wypłacane przez pracodawcę w sytuacji, gdy:
- pracownik, zgodnie z przepisami płacowymi, nabywa prawo do nagrody w okresie krótszym niż 5 lat od nabycia prawa do poprzedniej nagrody, z uwagi na fakt, iż w czasie 5-letniego okresu oczekiwania na kolejną nagrodę - przedstawił dokumenty potwierdzające zatrudnienie, nieuwzględnione wcześniej przy ustalaniu prawa do nagrody;
Przykład
Zakład pracy wypłacił pracownikowi nagrodę jubileuszową za 25 lat pracy (obowiązujące w zakładzie pracy przepisy płacowe przewidują wypłatę takiej nagrody co 5 lat). Obecnie pracownik przedstawił dokumenty, potwierdzające zatrudnienie, nieuwzględnione przy wcześniejszym ustalaniu prawa do nagrody. Na podstawie dostarczonych dokumentów zakład pracy wypłacił pracownikowi kolejną nagrodę - za 30 lat pracy. Pomimo tego, iż pomiędzy wypłatą nagrody za 25 i 30 lat nie upłynęło 5 lat, nagroda ta nie podlega oskładkowaniu.
- nagroda wypłacana jest pracownikowi w dniu rozwiązania z nim stosunku pracy z powodu przejścia na emeryturę (bądź - w szczególnych przypadkach - na rentę), któremu do nabycia prawa do kolejnej nag-rody (z tytułu upływu kolejnych 5 lat) brakuje mniej niż 12 miesięcy, licząc od dnia rozwiązania stosunku pracy;
Przykład
Pracodawca wypłacił nagrodę jubileuszową pracownikowi przechodzącemu na emeryturę, pomimo tego, iż pomiędzy wypłatą poprzedniej, a obecnej nagrody upłynęło tylko 4,5 roku (czyli do nabycia prawa do kolejnej nagrody pracownikowi brakuje 6 miesięcy). W tym przypadku nagroda nie stanowi podstawy do naliczenia składek.
- nagroda wypłacana jest pracownikowi, który po rozwiązaniu stosunku pracy przechodzi na świadczenie przedemerytalne i któremu do nabycia następnej nagrody (z tytułu upływu kolejnych 5 lat) brakuje mniej niż 12 miesięcy; odnośnie tej zasady ZUS wyraził swoje stanowisko w piś-mie z dnia 10 marca 2003 r., znak: FUu 400-826/02 (po uzgodnieniu stanowiska z Ministerstwem Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej) i polecił stosować ją na bieżąco, ze względu na wcześniejsze odmienne stanowisko w tej sprawie;
- nagroda jubileuszowa wypłacana jest po okresie krótszym niż 5 lat od nabycia prawa do poprzedniej nagrody, na skutek zmiany obowiązujących w zakładzie pracy przepisów płacowych, które przewidują w dalszym ciągu nabywanie przez pracowników w przyszłości nagród jubileuszowych, z jednoczesnym zachowaniem warunku, że będą przyznawane nie częściej niż co 5 lat; dodatkowym zastrzeżeniem w tym przypadku jest również to, aby zmiana przepisów dotyczących zasad wypłacania nagród jubileuszowych nie stanowiła obejścia prawa w celu wypłaty świadczeń wolnych od składek;
Przykład
Do regulaminu wynagradzania zakład pracy wprowadził zapis, umożliwiający wliczenie do stażu pracy, od którego uzależnione jest nabycie prawa do nagrody jubileuszowej - okresu nauki w szkole wyższej. W związku z taką regulacją jeden z pracowników nabył prawo do następnej nagrody w okresie krótszym niż 5 lat. Tak wypłacona nagroda jubileuszowa nie stanowi podstawy wymiaru składek.
- nagroda jubileuszowa przysługuje w przemyśle wydobywczym członkom drużyn ratowniczych (z wyjątkiem specjalistów) - bez względu na częstotliwość z jaką następuje ich faktyczna wypłata.
Trzy słowa o rekompensatach za zlikwidowanie "jubileuszówek"
Co prawda przepisy rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998 r. wyłączają z oskładkowania jedynie nagrody jubileuszowe, przysługujące pracownikom - według zasad określających warunki ich przyznawania - nie częściej niż co 5 lat, to rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu likwidacji tych nagród również są wolne od składek. Taką też opinię wyraził ZUS w piśmie z dnia 6 stycznia 2004 r., znak: FUu 400-745/03 (po uzgodnieniu stanowiska z Ministerstwem Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej) wyjaśniając, iż: "(...) Przyjęto wykładnię, że nie stanowią podstawy wymiaru składek wypłaty rekompensujące pracownikom likwidację nagród jubileuszowych (niezależnie od nazwy świadczenia - tj. zarówno rekompensaty, odszkodowania, jak i nagrody jubileuszowe), które nastąpiły w związku ze zmianą układu zbiorowego pracy likwidującego nagrody jubileuszowe przysługujące dotychczas (do czasu likwidacji) nie częściej niż co 5 lat."
Argumentacją takiej, a nie innej wykładni było m.in. to, że:
- nagrody jubileuszowe są wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (o ile zasady określające warunki ich przyznawania zastrzegają, iż przysługują one nie częściej niż co 5 lat),
- jeżeli wypłata nagrody nie skutkowała dodatkowymi kosztami (w postaci składek na ubezpieczenia) obciążającymi pracodawcę, to tym bardziej likwidacja takiego składnika wynagrodzenia jakim jest nagroda jubileuszowa, wolnego od składek (po spełnieniu oczywiście określonych warunków), takich kosztów również powodować nie powinna.
| ZAPAMIĘTAJ! Nie stanowią podstawy wymiaru składek zarówno na ubezpieczenia społeczne, jak i na ubezpieczenie zdrowotne - wypłacone nagrody jubileuszowe, przysługujące pracownikowi według zasad określających warunki ich przyznawania nie częściej niż co 5 lat. |
Podstawa prawna: § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. nr 161, poz. 1106 ze zm.).
autor: Dorota Wyderska
Gazeta Podatkowa Nr 69 z dnia 2004-09-06
Źródło:
